Muzeu Arkeologjik i Tiranës është i pari muze i krijuar pas Luftës së II Botërore, pasi gjatë kësaj lufte u shkatërruan edhe institucionet e fundit muzeale. U hap më 01.11.1948 si Muze Arkeologjik-Etnografik dhe vazhdoi i tillë deri në vitin 1976, kur u veçua pavioni etnografik dhe ai u organizua si muze i profilizuar arkeologjik. Ky muze prezanton kërkimet e zbulimet arkeologjike në të gjithë territorin e Shqipërisë. Materiali i ekspozuar përfshin një periudhë kohore nga epokat e gurit, tek ato të metaleve (bronzit e hekurit) kur lindi e u zhvillua qytetërimi ilir, periudhën e antikitetit ilir dhe periudhën e antikitetit të vonë e mesjetën deri në pushtimin osman.
Ky muze jep një informacion të plotë për vendbanimet më të hershme në Shqipëri e veçanërisht për periudhat ku zhvillohen proçeset e formimit të fiseve dhe etnosit ilir. Në sallën e parë dhe të dytë të muzeut janë ekspozuar objekte që i përkasin periudhës së prehistorisë, nga paleoliti deri në epokën e hekurit. Objektet e zbuluara nga jugu deri në veri të Shqipërisë janë paraqitur sipas një renditje tematike dhe kronologjike, ku qëllimi kryesor i përzgjedhjes së tyre ka qenë lindja dhe krijimi i autenticitetit të etnosit ilir, i cili u krijua dhe u zhvillua në këtë territor. Në sallën e tretë dhe të katërt janë ekspozuar objekte që u përkasin periudhave të ndryshme, që nga shek. IV p.e.r. deri në shek. VI të e.r. sipas një ndarje kronologjike dhe sipas një shpërndarje nga jugu në veri të Koinoneve ilire. Në shek. V-IV p.e.r. filloi urbanizimi i qyteteve ilire në bazë të Koinoneve, që kanë qenë njësi politiko-administrative. Periudha e antikitetit paraqitet nëpërmjet qendrave qytetare që lulëzuan në shek. III – II p.e.r. në territoret e fiseve kryesore ilire. Objektet e ekspozuara në vitrinat e kësaj periudhe kanë për qëllim të tregojnë jetën e përditshme të ilirëve, por dhe tregtinë që ata kanë patur me kolonitë greke. Në sallën e katërt, dy vitrina u janë rezervuar kolonive greke (Durrachium, Apollonia and Orik) të themeluara përgjatë bregdetir ilir.
Në muze janë ekspozuar dhe objekte jashtë vitrinave, ku pjesën më të madhe e zënë skulpturat.Në sallën e pestë dhe të fundit janë ekspozuar objekte që i përkasin periudhës së mesjetës, të cilat vijnë nga kështjella dhe varreza, sidomos nga varreza e famshme e Komanit. Objektet e ekspozuara në këtë sallë janë konsideruar si hallka e vazhdimësisë nga kultura ilire tek ajo mesjetare. Qëllimi kryesor i këtij sesioni është që ilirët nuk u romanizuan, por ata vazhduan të jetojnë në të njëjtin territor duke trashëguar të njëjtën kulturë materiale dhe shpirtërore. Muzeu Arkeologjik i Tiranës ka të ekspozuara rreth 2 000 objekte dhe mbështetet në një fond rezervë me më shumë se 17 000 objekte, të cilit gjithashtu i shtohen çdo vit objekte të tjera nga zbulimet sistematike arkeologjike.
